Strategic Roadmap โดย ดร.ดนัย เทียนพุฒ

ประเด็นทางเศรษฐกิจขณะนี้มีอยู่มากมายพอสมควร อาทิเช่น ทิศทางเศรษฐกิจของประเทศในอนาคตหลังจากรัฐบาลรักษาการนี้จะเป็นรูปแบบใด เช่น ยังคงจะใช้เศรษฐกิจพอเพียงอย่างต่อเนื่อง หรือหันกลับไปใช้เศรษฐกิจทุนนิยม

สถานการณ์แข่งขันที่รุนแรงของบรรดาประเทศเกิดใหม่ๆ และมีพลังขับเคลื่อนทางเศรษฐกิจ เช่น การเติบโตอย่างรวดเร็วของกลุ่ม BRIC (บราซิล รัสเซีย อินเดียและจีน) และกลุ่ม NON-BRIC (ตุรกี เกาหลีใต้ เม็กซิโก แอฟริกาใต้ อียิปต์ โปแลนด์)

อุตสาหกรรมหลักๆ ของโลกธุรกิจ เช่น เหล็ก พลังงาน น้ำมัน เทคโนโลยี ได้ถูกแรงฉุดจากซีกโลกเอเชียเข้าไปซื้อกิจการ ทั้งจากกลุ่มทุนธุรกิจจากอินเดีย และล่าสุดรัฐบาลจีนได้เปิดเข้าไปลงทุนในอุตสาหกรรมน้ำมันกับประเทศในทวีปแอฟริกา ซึ่งทำให้ถูกจับตามองจากกลุ่มชาติตะวันตกโดยเฉพาะสหรัฐอเมริกา

ตัวอย่างข้างบนนี้ทำให้ผู้ประกอบการธุรกิจในประเทศไทยต้องคิดเกี่ยวกับอนาคตของธุรกิจมากกว่าในอดีต

ต่อไปนี้คือข้อสังเกตถึงทิศทางของกลยุทธ์สำหรับปี 2007ที่ผ่านมา และแนวโน้มของสิ่งที่จะกระทบกับธุรกิจในอีก 5 ปีข้างหน้า กับปัจจัยของการแข่งขันในแต่ละประเภทอุตสาหกรรม จากรายงานไตรมาสของ McKinsey (Oct 16, 2006)

ทั้ง 10 แนวโน้มไม่ว่าจะเป็นการเติบโตของผู้บริโภค การเคลื่อนย้ายสู่ประเทศเศรษฐกิจที่เติบโต การพัฒนาความรู้และการเพิ่มขึ้นด้านคนเก่ง เป็นการมองของธุรกิจระดับโลกที่เห็นว่าสำคัญมาก/มากที่สุด และในด้านผลกระทบต่อความสามารถในการทำกำไรที่สำคัญมาก/มากที่สุด

ขณะเดียวกัน ปัจจัยของการแข่งขันในแต่ละประเภทอุตสาหกรรม จะมีปัจจัยการแข่งขันดังนี้

1) การปรับปรุงสมรรถภาพของการแข่งขัน เช่น มีความรู้ดีกว่า หรือมีคนเก่งกว่า
2) คู่แข่งมีต้นทุนที่ต่ำมากกว่า
3) คู่แข่งขันมีมากขึ้น
4) การเติบโตของขนาดคู่แข่ง
5) การเติบโตของจำนวนนวัตกรรมที่เข้าสู่ตลาด
6) การเปลี่ยนแปลงทางด้านกฎระเบียบ เช่น การลดกฎระเบียบทางการตลาด หรืออุตสาหกรรม ข้อตกลงทางการค้า
7) การเพิ่มขึ้นในการตระหนักและกลุ่มสิทธิของผู้บริโภค
8) การเติบโตของจำนวนสิ่งดึงดูดและการเข้าถึงตลาด

3 ปัจจัยแรกเป็นปัจจัยสำคัญในการแข่งขันของธุรกิจบริการ ธุรกิจคอนซูเมอร์ อุตสาหกรรมหนัก ธุรกิจ ไอที

ปัจจัยที่ 4 และ 5 เป็นปัจจัยสำคัญรองลงมาสำหรับธุรกิจบริการ ธุรกิจคอนซูเมอร์ อุตสาหกรรมหนัก ธุรกิจไอที

ส่วนธุรกิจธนาคารการเงิน มีปัจจัยที่สำคัญในการแข่งขันคือ ปัจจัยที่ 1, 3 และ 4 ธุรกิจสุขภาพมีปัจจัยที่สำคัญในการแข่งขันคือ ปัจจัยที่ 6, 1 และ 2 ธุรกิจโทรคมนาคมมีปัจจัยที่สำคัญในการแข่งขันคือ ปัจจัยที่ 2, 1 และ 5 กับ 6

Outlook 2007: Strategic Roadmap

จากการเฝ้าติดตามและศึกษาเกี่ยวกับกลยุทธ์ของธุรกิจ ผมพบว่า การหยิบยืมกลยุทธ์เดี่ยวๆ มาใช้ในองค์กรธุรกิจ อาจไม่สามารถทำให้ธุรกิจแข่งขันได้ดีมากนัก นอกจากนั้นยังปรากฏ “กลยุทธ์แฟชั่น” เช่น เมื่อใครพูดอะไรใหม่ก็จะพยายามนำเข้ามาใช้โดยขาดการศึกษาอย่างถ่องแท้และไม่มีรูปแบบชัดเจน ซึ่งทำให้คนในองค์กรสับสน จากการเปลี่ยนเครื่องมือใหม่ๆ อยู่ตลอดเวลา ทั้งที่ของเดิมยังมองไม่เห็นผลสำเร็จ

ดังนั้นในปี 2007 ควรทำกลยุทธ์ธุรกิจในลักษณะของ “Strategic Roadmap” ให้เสมือนแผนที่เดินทางของกลยุทธ์ธุรกิจ ซึ่งประกอบด้วย

1.กลยุทธ์ที่มุ่งเน้นทัศนภาพ (Scenario Based Strategy) ซึ่งจะเป็นการวิเคราะห์ทัศนภาพของธุรกิจที่อยู่บนหลักการของการคิดที่เน้นทัศนภาพ กับกระบวนการพัฒนาทัศนภาพ
2.วิสัยทัศน์เชิงกลยุทธ์ (Strategic Vision) ภายหลังที่จัดทำทัศนภาพของธุรกิจเสร็จเรียบร้อยจะนำไปสู่ การจัดทำหรือการทบทวนเกี่ยวกับวิสัยทัศน์และภารกิจขององค์กร
3.นวัตกรรมเชิงกลยุทธ์ (Strategic Innovation) ซึ่งเป็นเรื่องใหม่ ไม่ใช่แค่การสร้างนวัตกรรมของผลิตภัณฑ์ (Product Innovation) และกระบวนการ (Process Innovation) เท่านั้น ไม่อาจนำไปสู่ White Space Strategy ที่จะทำให้ธุรกิจเติบโตไปสู่ธุรกิจระดับโลกที่ยั่งยืน

และสุดท้าย เป็นระบบการนำวิสัยทัศน์ นวัตกรรมเชิงกลยุทธ์ไปสู่การปฏิบัติ พร้อมการวัดผลกลยุทธ์ที่มากกว่า BSC (Balanced Scorecard) คือ การจัดการกลยุทธ์อย่างเป็นระบบหรือ Systemic Scorecard

ทั้งหมดนี้ล่ะครับ! Outlook 2007 : Strategic Roadmap


ดร.ดนัย เทียนพุฒ
Dr.Danai Thieanphut
DNT Consultants